Khi đề cập đến sự phát triển dân số, khái niệm “đỉnh dân số” đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá và dự báo tương lai của một nền kinh tế. Đỉnh dân số được định nghĩa là mức dân số cao nhất mà một quốc gia hoặc nền kinh tế đạt được trước khi bắt đầu xu hướng giảm. Mới đây, các dự báo cho thấy rằng Mỹ, nền kinh tế hàng đầu thế giới, có thể sẽ chưa đạt đỉnh dân số trong thế kỷ này, điều này cho thấy dân số của Mỹ có thể tiếp tục tăng trưởng sau năm 2100.
Những thông tin này được đưa ra dựa trên dữ liệu từ Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới năm 2024 của Liên hợp quốc. Báo cáo này xem xét các yếu tố quan trọng như tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong và dân số nhập cư ròng để đưa ra các dự báo chính xác về thời điểm đạt đỉnh dân số của 40 nền kinh tế trên thế giới. Qua phân tích, báo cáo chỉ ra rằng nhiều quốc gia châu Phi, bao gồm Nigeria, Ethiopia và Cộng hòa Dân chủ Congo, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng dân số trong nhiều thập kỷ tới và đạt đỉnh vào cuối thế kỷ này.
Ngược lại, dân số tại phần lớn các nền kinh tế châu Á và châu Âu hiện đang ổn định hoặc bắt đầu xu hướng giảm. Điều này cho thấy sự phân hóa rõ rệt trong xu hướng dân số giữa các khu vực trên thế giới. Đặc biệt, Việt Nam cũng có những dự báo cụ thể về đỉnh dân số. Theo đó, Việt Nam dự kiến sẽ đạt đỉnh dân số khoảng 110 triệu dân vào năm 2049. Thông tin này đặt ra những thách thức và cơ hội cho Việt Nam trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số tăng.
Xu hướng dân số này không chỉ là một chỉ số thống kê mà còn mang lại những tác động quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của một quốc gia. Việc hiểu và nắm bắt được xu hướng dân số sẽ giúp các quốc gia, trong đó có Việt Nam, có thể đưa ra những quyết sách phù hợp để phát triển bền vững trong tương lai. Đây không chỉ là về việc đáp ứng nhu cầu cơ bản của dân số đang tăng, mà còn liên quan đến việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đảm bảo an sinh xã hội và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Nhìn chung, việc dự báo và hiểu về đỉnh dân số của các quốc gia sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hoạch định chính sách phát triển bền vững. Đặc biệt, với Việt Nam, việc đạt đỉnh dân số vào năm 2049 sẽ đòi hỏi những chiến lược cụ thể nhằm tận dụng cơ hội và giải quyết thách thức mà sự tăng trưởng dân số mang lại. Điều này khẳng định sự cần thiết của việc lập kế hoạch và thực hiện các chính sách kinh tế – xã hội một cách linh hoạt và phù hợp với thực tiễn.
