Trong thời đại hiện nay, xu hướng gia đình một con đang ngày càng trở nên phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt là tại các quốc gia phát triển như Singapore, Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc. Tại Singapore, số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ phụ nữ chỉ có một con đã tăng từ 17,3% vào năm 2005 lên 25,1% vào năm 2024. Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong lối sống mà còn là kết quả của nhiều yếu tố tác động đến quyết định sinh con của các bậc phụ huynh.
Các chuyên gia xã hội học đưa ra quan điểm rằng áp lực thực tế đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn đến xu hướng này. Chi phí sinh hoạt cao, quỹ thời gian hạn hẹp và sự thay đổi trong hệ giá trị là những nguyên nhân chính khiến nhiều người lựa chọn chỉ có một con. Việc đảm bảo chất lượng cuộc sống và sự quan tâm dành cho con cái là ưu tiên hàng đầu của nhiều phụ huynh. Họ tin rằng việc tập trung nguồn lực vào một đứa con sẽ giúp gia đình mang lại cuộc sống tốt hơn, thay vì phân tán nguồn lực vào nhiều đứa con.
Tuy nhiên, xu hướng gia đình một con cũng đặt ra những thách thức không nhỏ, đặc biệt đối với các xã hội đang già hóa như Singapore. Tỷ lệ người trong độ tuổi lao động trên mỗi công dân từ 65 tuổi trở lên đang có xu hướng giảm dần. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống an sinh xã hội mà còn đặt ra vấn đề về việc duy trì lực lượng lao động trong tương lai.
Các chuyên gia lão khoa cho rằng có một sự thay đổi đáng kể trong quan điểm của các thế hệ về việc chăm sóc tuổi già. Thế hệ trước thường xem con cái như một khoản đầu tư cho tuổi già của mình. Tuy nhiên, trong thời đại hiện nay, nhiều người đã ý thức rõ rằng họ phải chủ động chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời để giảm bớt gánh nặng cho con cái. Điều này bao gồm việc tích lũy tài chính, xây dựng kế hoạch chăm sóc sức khỏe và tìm kiếm các giải pháp hỗ trợ trong giai đoạn tuổi già.
Xu hướng gia đình một con là một hiện tượng toàn cầu, đòi hỏi sự điều chỉnh và thích nghi của các chính sách xã hội và gia đình. Việc cân bằng giữa mong muốn của các bậc phụ huynh trong việc đảm bảo chất lượng cuộc sống cho con cái và nhu cầu xây dựng một xã hội bền vững, hài hòa là một thách thức lớn cho các nhà hoạch định chính sách cũng như các chuyên gia trong lĩnh vực xã hội học và lão khoa.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu và hiểu rõ nguyên nhân cũng như hậu quả của xu hướng này là rất quan trọng. Qua đó, các quốc gia có thể xây dựng những chính sách phù hợp nhằm hỗ trợ các gia đình, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội trong tương lai. Bằng cách theo dõi và phân tích chặt chẽ các số liệu thống kê cũng như ý kiến của các chuyên gia, chúng ta có thể có một cái nhìn tổng quan hơn về xu hướng này và những tác động tiềm tàng của nó.
