Nhà hát Nghệ thuật truyền thống vừa tổ chức chương trình biểu diễn nghệ thuật đường phố “Về miền di sản” tại khu vực công viên bờ biển đối diện đường Tuệ Tĩnh (phường Nha Trang). Chương trình này là một phần của lịch biểu diễn nghệ thuật đường phố của đơn vị được xây dựng từ đầu năm 2025.

Chương trình biểu diễn bao gồm 13 tiết mục ca, múa, nhạc mang đậm màu sắc nghệ thuật của đồng bào Chăm, với sự xuất hiện của những nghệ sĩ, ca sĩ, diễn viên, nhạc công đến từ Nhà hát Nghệ thuật truyền thống. Các tiết mục biểu diễn bao gồm: Đoàn kết; Phùm A Tày; Tình làng gốm; Con cò; Hội tụ; Trên miền tháp nắng; Khúc khải hoàn; Sợi chỉ đủ màu; Gặp em cô gái làng Chăm; Gặp em đêm hội Ramưwan; Hò ra khơi; Giao duyên; Người Chăm vui hội.

Tiếng trống Paranưng, trống Ghinăng, kèn Saranai rộn ràng; những điệu múa Chăm uyển chuyển, duyên dáng; những câu hát dân ca sâu lắng, trữ tình… đã mang đến cho khán giả những cảm nhận riêng về nét đẹp nghệ thuật của cộng đồng người Chăm trên quê hương Khánh Hòa.

Chương trình “Về miền di sản” của các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật truyền thống đã đưa khán giả đến với nét đẹp nghệ thuật của đồng bào Chăm thông qua âm nhạc, vũ đạo mang tính kết nối từ quá khứ đến hiện tại, từ truyền thống đến đương đại. Giữa lòng phố thị, mọi người được hòa mình vào những loại hình nghệ thuật đặc trưng của đồng bào Chăm.

Nhiều khán giả, đặc biệt là khách du lịch, đã có những phản hồi tích cực về chương trình. Chị Ekaterina, du khách Nga, cho biết: “Những tiết mục này đều rất đặc sắc. Tuy không hiểu hết ý nghĩa của từng tiết mục, nhưng thông qua ngôn ngữ âm nhạc, vũ đạo, trang phục, đạo cụ… đã thực sự tạo ấn tượng với tôi”.

Ca sĩ Hán Văn Khánh, người tham gia biểu diễn trong chương trình, chia sẻ: “Những tiết mục này được chúng tôi tập luyện trong thời gian gần đây để biểu diễn phục vụ khán giả. Đây là lần đầu tôi tham gia biểu diễn dưới hình thức nghệ thuật đường phố và rất mừng khi được khán giả ủng hộ, cổ vũ nhiệt tình. Thời gian tới, tôi cũng như các nghệ sĩ trong đơn vị mong muốn được biểu diễn phục vụ khán giả nhiều hơn, không chỉ ở khu vực Nha Trang mà các địa phương khác trong tỉnh”.

Hiện tại, nhà hát đang có các loại hình nghệ thuật biểu diễn về sân khấu tuồng, dân ca kịch bài chòi, dân gian Chăm, ca nhạc nhẹ. Trong định hướng hoạt động thời gian tới, đơn vị sẽ cố gắng tổ chức các buổi biểu diễn nghệ thuật đường phố theo kế hoạch năm. Bên cạnh đó, nhà hát cũng sẽ xây dựng thêm chương trình biểu diễn nghệ thuật về nghệ thuật Raglai với những tiết mục mang tính đặc trưng như: Đàn đá, đàn Chapi, mã la, hát dân ca, múa dân gian…

Với những nỗ lực đa dạng hoạt động biểu diễn nghệ thuật đường phố từ loại hình, chất lượng, màu sắc văn hóa của các tiết mục, khán giả, nhất là khách du lịch có dịp biết đến nhiều loại hình nghệ thuật đặc trưng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Từ đó, góp phần quảng bá, giới thiệu bản sắc văn hóa của địa phương đến bạn bè gần xa.

Sau khi sáp nhập tỉnh Ninh Thuận, tỉnh Khánh Hòa mới đang trở thành điểm đến hấp dẫn với đông đảo đồng bào Chăm sinh sống. Với di sản văn hóa đặc sắc, người Chăm ở đây đã và đang góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc qua hệ thống đền tháp, lễ hội, làng nghề, dân ca dân vũ và phong tục truyền thống.

Trước khi sáp nhập, tỉnh Ninh Thuận có gần 20.000 hộ với hơn 90.000 nhân khẩu là đồng bào Chăm. Những năm qua, đồng bào Chăm đã tích cực bảo tồn và phát huy di sản văn hóa truyền thống qua kiến trúc đền tháp, lễ hội, nghề gốm, dệt thổ cẩm, dân ca dân vũ, nhạc cụ dân gian, chữ viết, sử thi… Đặc biệt, tỉnh Ninh Thuận (cũ) đã có những nỗ lực trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể ‘Nghệ thuật hát ngâm Ariya của người Chăm’ để trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Ngoài ra, địa phương này hiện có 80 di sản văn hóa đã được lập hồ sơ và xếp hạng, trong đó có một di sản được UNESCO ghi danh là ‘Nghệ thuật làm gốm của người Chăm’ – Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Không chỉ có di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, đồng bào Chăm ở Ninh Thuận còn tự hào khi có 4 hiện vật được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia. Những hiện vật này không chỉ có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa mà còn là niềm tự hào của người Chăm.

Các đền tháp, làng nghề và lễ hội truyền thống của đồng bào Chăm từ lâu đã trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm, nghiên cứu và mua sắm sản phẩm thủ công truyền thống. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Ninh Thuận (cũ) đã đón khoảng 2,29 triệu lượt khách, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm trước. Tổng thu từ hoạt động du lịch ước đạt 2.970 tỷ đồng.

Với việc sáp nhập hai tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa thành tỉnh Khánh Hòa mới, các chuyên gia và lãnh đạo địa phương tin rằng đây là ‘cơ hội vàng’ để ngành công nghiệp không khói phát triển mạnh mẽ. Tỉnh Khánh Hòa mới đang định hình ngành du lịch trở thành mũi nhọn kinh tế, với thế mạnh đa dạng như du lịch biển, du lịch năng lượng tái tạo, du lịch làng nghề và du lịch mua sắm đặc sản nông nghiệp công nghệ cao.

Sự kết hợp giữa các di sản văn hóa Chăm, Kinh, Raglay và các dân tộc khác sẽ tạo nên bức tranh văn hóa du lịch phong phú, hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế. Do đó, tỉnh Khánh Hòa mới cần tiếp tục đầu tư và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống để thúc đẩy du lịch phát triển.