Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nutrients đã chỉ ra rằng tình trạng đột quỵ ngày càng trẻ hóa không chỉ do thói quen ăn uống không lành mạnh mà còn do những lý do bất ngờ khác. Các nhà khoa học từ Đại học Nam Úc đã tiến hành nghiên cứu trên hơn 293.770 thanh thiếu niên từ 12-17 tuổi, đến từ 73 quốc gia trên khắp 5 khu vực, bao gồm châu Mỹ, Tây Thái Bình Dương, Đông Địa Trung Hải, châu Phi và Đông Nam Á.

Kết quả nghiên cứu cho thấy có 85% thanh thiếu niên không tập thể dục đủ, 50% thường xuyên tiêu thụ thức ăn nhanh, 39% uống quá nhiều nước ngọt và 32% dành quá nhiều thời gian cho màn hình. Đặc biệt, hơn 92,5% thanh thiếu niên có từ 2 hành vi không lành mạnh trở lên, khiến các em có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính như béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường.

Cụ thể, 30% thanh thiếu niên có 2 hành vi không lành mạnh, 36,5% có 3 hành vi, 21,5% có 4 hành vi và 4,5% có 5 hành vi không lành mạnh. Nhà nghiên cứu chính, tiến sĩ Ming Li từ Đại học Nam Úc, cho biết: “Tuổi thiếu niên là giai đoạn quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển về thể chất, tinh thần, cảm xúc và chúng đặt nền tảng cho sức khỏe lâu dài. Nhưng với việc mua đồ ăn vặt rất thuận tiện, hoạt động thể chất thường bị thay thế bằng xem màn hình, ngày càng nhiều thanh thiếu niên hình thành thói quen không lành mạnh có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng sau này.”

Các bệnh có thể phòng ngừa khi thay đổi lối sống bao gồm bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường, béo phì, hội chứng chuyển hóa, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và một số loại ung thư. Lựa chọn lối sống thông minh có thể tác động tích cực đến sức khỏe. Hãy vận động nhiều hơn; duy trì chế độ ăn nhiều chất xơ, ít chất béo, nhiều trái cây và rau quả; loại bỏ thực phẩm chế biến sẵn; đảm bảo ngủ ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm; không hút thuốc, hạn chế uống rượu. Thay đổi lối sống lành mạnh có thể giúp thanh thiếu niên và mọi người luôn khỏe mạnh.

Như vậy, để đảm bảo sức khỏe cho thanh thiếu niên, các bậc phụ huynh và nhà trường cần chú trọng hơn đến việc giáo dục và hướng dẫn các em có thói quen sống lành mạnh, từ việc ăn uống cân đối, thường xuyên tập thể dục, đến việc hạn chế thời gian xem màn hình và sử dụng các thiết bị điện tử. Bên cạnh đó, việc tạo điều kiện cho các em tham gia vào các hoạt động thể chất và thể thao cũng là một phần quan trọng trong việc xây dựng một tương lai khỏe mạnh cho thế hệ trẻ.

Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo rằng, việc nhận biết và thay đổi các thói quen không lành mạnh từ sớm có thể giúp ngăn chặn các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng sau này. Vì vậy, hãy khuyến khích thanh thiếu niên lựa chọn lối sống lành mạnh và tích cực để đảm bảo một tương lai tươi sáng và khỏe mạnh.

Một số khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng cũng chỉ ra rằng, ngoài việc tập thể dục và ăn uống lành mạnh, các thanh thiếu niên cũng nên chú ý đến việc quản lý stress và duy trì giấc ngủ đủ. Việc cân bằng giữa học tập, hoạt động thể chất và nghỉ ngơi sẽ giúp các em có một sức khỏe toàn diện và một tâm trạng tốt đẹp.

Thời gian gần đây, nhiều vụ việc ‘bắt cóc online’ tinh vi đã xảy ra, đặt ra dấu hỏi lớn về sự kết nối trong gia đình và hiểm họa từ thế giới ảo. Những đối tượng giả danh công an hoặc cơ quan chức năng để lừa gạt, yêu cầu nạn nhân dàn dựng kịch bản bắt cóc, tống tiền. Thế giới mạng, nơi vốn được xem là không gian học tập, kết nối và giải trí, đang dần trở thành ‘vùng xám’ tiềm ẩn nhiều rủi ro khôn lường, đặc biệt với lứa tuổi trẻ vị thành niên.

Theo Báo cáo của Văn phòng Tổng Y sĩ Hoa Kỳ, năm 2023, có 95% thanh thiếu niên Mỹ từ 13-17 tuổi sử dụng mạng xã hội, trong đó hơn một phần ba dùng gần như liên tục. Tổ chức Common Sense Media của Mỹ đưa ra số liệu năm 2025, khoảng 70% thanh thiếu niên Mỹ từng dùng AI (trí tuệ nhân tạo) để ‘trút bầu tâm sự’. Và hơn 30% nói rằng, họ chia sẻ chuyện nghiêm túc với AI còn hơn với người thật.

Tại Việt Nam, báo cáo của UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – năm 2022 chỉ ra, 82% trẻ từ 12-13 tuổi và 93% trẻ từ 14-15 tuổi dùng Internet hàng ngày. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cảnh báo thanh thiếu niên Việt Nam hiện dùng mạng xã hội trung bình 5-7 giờ mỗi ngày.

Chuyên gia giáo dục, Phó Viện trưởng Viện Học tập suốt đời Tống Liên Anh chia sẻ, sự đứt gãy trong kết nối gia đình ở thời đại mạng bùng nổ như hiện nay không còn là chuyện hiếm. Chuyên gia Tống Liên Anh đưa ra lời khuyên trong vấn đề giáo dục ở gia đình: ‘Đôi khi, một bữa cơm không có điện thoại, một buổi tối đi bộ cùng nhau, hay chỉ là cùng con xem lại một bộ phim cũ cũng đủ tạo nên kết nối.

Tôi thường khuyên phụ huynh hãy học cách hỏi con về cảm xúc chứ đừng chỉ hỏi về điểm số hay thành tích. Một câu như ‘Hôm nay con có vui không?’, ‘Có điều gì làm con mệt không?’ tưởng đơn giản, nhưng lại có thể mở ra cánh cửa để cha mẹ bước vào thế giới tâm tư đầy bí mật và xáo trộn của trẻ một cách rất tự nhiên.

Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh cho rằng, thế giới mạng xã hội đang có sức hút lớn với trẻ. Trẻ sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ với một người lạ trên mạng, chứ không phải bố mẹ. Mạng xã hội có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn giữa bố mẹ và con cái, đồng thời tạo ra chuỗi đứt gãy trong các mối quan hệ trong gia đình, khi các thành viên đều muốn dùng điện thoại, lướt mạng hơn là cùng nhau chuyện trò.

Người dân Hàn Quốc đang có xu hướng ngủ ít hơn và dành phần lớn thời gian rảnh của mình để sử dụng các thiết bị điện tử. Dữ liệu mới nhất từ Cơ quan Thống kê Hàn Quốc cho thấy thời gian ngủ trung bình mỗi ngày của người Hàn Quốc là 8 giờ 4 phút, giảm 8 phút so với năm 2019. Đây là lần đầu tiên thời lượng ngủ trung bình giảm kể từ khi Hàn Quốc bắt đầu theo dõi cách người dân sử dụng thời gian vào năm 1999.

Theo báo cáo năm 2024 của Cơ quan Thống kê Hàn Quốc, thời gian ngủ trung bình của người Hàn Quốc đã giảm dần từ mức 8 giờ 12 phút vào năm 2019. Sự khác biệt rõ rệt về thời gian ngủ trung bình được ghi nhận ở các độ tuổi khác nhau. Thanh thiếu niên ngủ nhiều nhất, trung bình 8 giờ 37 phút mỗi đêm, trong khi người ở độ tuổi 50 ngủ ít nhất, chỉ 7 giờ 40 phút mỗi đêm.

Về cách người dân sử dụng thời gian rảnh, tiêu thụ nội dung truyền thông – bao gồm xem TV, xem video trực tuyến, đọc và lướt Internet – chiếm tỷ lệ lớn nhất. Trung bình, người Hàn Quốc có 5 giờ 8 phút thời gian rảnh mỗi ngày, trong đó 2 giờ 43 phút dành cho các loại hình truyền thông. Đáng chú ý, sự gia tăng lớn nhất đến từ việc sử dụng thiết bị kỹ thuật số. Thời gian sử dụng điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy tính trong thời gian rảnh gần như tăng gấp đôi, từ 36 phút mỗi ngày năm 2019 lên 1 giờ 8 phút vào năm 2024.

Giấc ngủ từ lâu là vấn đề đau đầu của người dân Hàn Quốc. Theo Báo cáo Giấc ngủ 2025 của IKEA công bố hôm 19/2, Hàn Quốc là một trong những quốc gia thiếu ngủ nhất thế giới, xếp thứ 50 trên 57 thị trường được khảo sát về thói quen và sự khác biệt trong giấc ngủ. Xứ củ sâm chỉ đạt 59/100 điểm theo chỉ số giấc ngủ toàn cầu của IKEA – thấp hơn mức trung bình toàn cầu là 63. Người Hàn Quốc cũng có mức độ hài lòng với giấc ngủ thấp nhất, chỉ 17% người được hỏi cho biết mình ngủ ngon.

Theo một cuộc khảo sát của hãng công nghệ Philips, các yếu tố hàng đầu làm gián đoạn giấc ngủ của người dân nước này là căng thẳng (55%), điều kiện phòng ngủ (40%), chứng mất ngủ và thói quen làm việc (37%), giải trí quá mức (36%), tình trạng sức khỏe (32%), ngáy (29%). Vì thiếu ngủ, ngủ kém, nhiều người tìm đến các phương pháp hỗ trợ ngủ ngon.

Nhà tâm lý học xã hội Jonathan Haidt cho rằng trẻ em và thanh thiếu niên ngày nay phải đối mặt với một loại áp lực mà các thế hệ trước không hề biết đến: áp lực từ những lượt thích, bình luận và sự so sánh không hồi kết trên mạng xã hội. Điều này tạo ra một vòng xoáy độc hại, nơi lòng tự trọng bị gắn chặt với những con số ảo thay vì giá trị thực tế.

Khóa tu ‘Phật ơi, con về rồi!’ lần thứ 3 đã được tổ chức thành công tại chùa Thanh Hà từ ngày 27 đến 30-7. Sự kiện này đã thu hút 350 khóa sinh, bao gồm các em thanh thiếu niên và tình nguyện viên trên địa bàn tham gia. Trong suốt khóa tu, các em đã được trải nghiệm nhiều hoạt động ý nghĩa như tụng kinh, ngồi thiền, nghe pháp thoại và sinh hoạt chung cùng các chương trình văn hóa – nghệ thuật Phật giáo.

Thượng tọa Thích Tâm Đức, Ủy viên Thường trực Hội đồng Trị sự, Chứng minh Ban Trị sự Phật giáo tỉnh, trụ trì chùa Thanh Hà, đã chia sẻ về khóa tu: “Khóa tu này không chỉ là hành trình để các bạn trẻ quay về với Phật pháp mà còn là dịp để sống chậm lại, quay về với tâm hồn trong sáng, yêu thương bản thân và kết nối chân thành với mọi người xung quanh”.

Qua khóa tu này, các bạn trẻ có cơ hội để phát triển tâm hồn và đạo đức trong môi trường Phật giáo. Đây cũng là dịp để các em tìm hiểu về giáo lý Phật giáo, thực hành các nghi lễ và phát triển kỹ năng sống. Khóa tu đã để lại nhiều dấu ấn đẹp và là cơ hội để các bạn trẻ phát triển toàn diện.

Chùa Thanh Hà hy vọng rằng, thông qua khóa tu này, các bạn trẻ sẽ có thể áp dụng những kiến thức và kỹ năng đã học được vào cuộc sống hàng ngày, trở thành những công dân tốt và có ích cho xã hội. Sự thành công của khóa tu là minh chứng cho sự quan tâm và hỗ trợ của cộng đồng Phật giáo đối với việc đào tạo và phát triển tâm hồn cho thế hệ trẻ.

Trung Quốc đang tăng cường kiểm duyệt nội dung phim chiếu mạng để nâng cao chất lượng nghệ thuật và định hướng giá trị cho thanh thiếu niên. Mới đây, cơ quan quản lý của nước này đã ban hành văn bản yêu cầu chấn chỉnh và cấm thực hiện các phim chiếu mạng có nội dung xây dựng nhân vật siêu nhân, rời xa thực tế.

Văn bản này nhấn mạnh rằng những hình ảnh như vậy làm phai nhạt yếu tố chân thực trong lịch sử và không có lợi cho quá trình hình thành và phát triển tư duy của thanh thiếu niên. Các bộ phim nằm trong diện kiểm soát phần lớn là các phim ngắn được phát trên các nền tảng mạng xã hội. Hiện tại, các bộ phim ngắn có nội dung độc hại hay định hướng sai lệch đều bị gỡ bỏ trên các nền tảng.

Trong những năm gần đây, cơ quan quản lý văn hóa của Trung Quốc đã quan tâm đến dòng phim ngắn chiếu mạng, đặc biệt là sau sự bùng nổ của dòng phim này từ năm 2022 với doanh thu tăng trưởng lớn. Theo thống kê, quy mô thị trường phim ngắn tại Trung Quốc đã đạt 6,9 tỷ USD vào năm ngoái và số lượng người xem dòng phim này tăng mạnh trong những năm gần đây, đạt hơn nửa tỷ lượt xem trong năm 2024.

Để kiểm soát sự phát triển của dòng phim này, cơ quan quản lý của Trung Quốc đã tăng cường kiểm duyệt nội dung phim. Năm 2024, Tổng cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc đã ban hành 2 thông báo điều chỉnh việc sản xuất các phim ngắn về đề tài trung niên và phim có yếu tố ‘tổng tài bá đạo’. Những bộ phim ngắn lấy doanh nhân làm nhân vật chính đại diện cho thành công, quyền lực và giàu có, và kết hợp với cốt truyện lãng mạn phi lý chứa đựng nhiều tình tiết xa rời thực tế, tuyên truyền lối sống sai lệch.

Cơ quan quản lý yêu cầu các bộ phim ngắn về doanh nhân cần được xây dựng đúng thực tế, tránh tạo nên những kịch bản vô lý, khiến giới trẻ bị ảnh hưởng về tư tưởng. Dòng phim này bị cấm với mục đích nâng cao chất lượng sáng tác, xây dựng hệ sinh thái sáng tạo nghệ thuật lành mạnh.

Không chỉ vậy, cơ quan quản lý của Trung Quốc cũng yêu cầu các nền tảng phát sóng phải kiểm duyệt kỹ, ngăn chặn các phim ngắn khai thác yếu tố sùng bái tiền bạc, phô trương quyền lực hay sự giàu sang. Trước đó, Tổng cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc cũng ra văn bản yêu cầu chấm dứt nạn ‘thẩm mỹ ẻo lả’, cấm các nam nghệ sĩ chuộng phong cách phi giới tính, trang điểm, ăn mặc lòe loẹt, sử dụng nhiều phụ kiện.

Các cơ quan quản lý nghệ thuật Trung Quốc cho rằng đây là xu hướng thiếu chuẩn mực, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thế hệ trẻ. Các blogger lớn tại Trung Quốc cũng được yêu cầu nam tính hơn trong tạo hình. Dòng phim đam mỹ (đồng tính nam), yêu sớm, tình một đêm cũng bị cấm tại thị trường Trung Quốc.

Việc ngăn chặn dòng phim đam mỹ hay sự nữ tính hóa trong cộng đồng nam nghệ sĩ tại Trung Quốc xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Theo AFP, do tỷ lệ sinh tại Trung Quốc ngày càng giảm, các nhà chức trách Trung Quốc đang cố gắng khơi dậy giá trị nam tính truyền thống ở giới trẻ.