Khi đất nước Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới vào năm 1986, đời sống mỹ thuật của thành phố Huế đã trải qua những bước chuyển biến đáng kể. Các tác phẩm nghệ thuật ra đời không chỉ tập trung vào những chủ đề cổ động truyền thống như ‘công – nông – binh’ hay những tác phẩm thể hiện vẻ đẹp của thiếu nữ, thiên nhiên, mà còn mở rộng sang những giá trị văn hóa, bản sắc dân tộc và các vấn đề thời sự. Phong cách thể hiện, chất liệu và kỹ thuật cũng trở nên đa dạng và phong phú hơn.

Thế hệ tiên phong của mỹ thuật Huế thời kỳ đổi mới gồm những tên tuổi lớn như họa sĩ Bửu Chỉ, Vĩnh Phối, Trương Bé, Công Huyền Tôn Nữ Tuyết Mai, và điêu khắc gia Mai Văn Quýnh. Những nghệ sĩ này đã mang mỹ thuật Việt Nam, cụ thể là mỹ thuật Cố đô Huế, ra thế giới bằng cách thể hiện sự tự học thành tài hoặc được đào tạo bài bản ở nước ngoài. Bằng sự sáng tạo và nỗ lực không ngừng, họ đã tạo ra những tác phẩm nghệ thuật ấn tượng, góp phần nâng cao vị thế của mỹ thuật Huế trên trường quốc tế.

Thế hệ thứ hai của họa sĩ Huế thời kỳ đổi mới, bao gồm Hà Văn Chước, Phan Thanh Bình, Đặng Mậu Tựu, Đặng Mậu Triết, Nguyễn Thiện Đức…, đã tạo ra những thay đổi trong cách nhìn và cách biểu hiện nghệ thuật. Họ tìm kiếm những kỹ thuật và chất liệu mới để làm mới nghệ thuật, đồng thời giữ được hồn cốt nghệ thuật và mang đậm tính triết lý, đời sống nhân sinh. Các nghệ sĩ này đã tiếp tục khẳng định vị thế của mỹ thuật Huế, đồng thời mở ra những hướng đi mới cho các thế hệ nghệ sĩ sau này.

Thế nhưng, thị trường mỹ thuật tại Huế vẫn còn trầm lắng so với các đô thị lớn khác như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Các yếu tố như tính cách Huế, thời tiết, tài chính của người dân và chính sách của thành phố đã ảnh hưởng đến tâm lý sưu tập và kinh doanh các loại hình nghệ thuật chất lượng cao. Điều này đã đặt ra những thách thức cho sự phát triển của thị trường mỹ thuật tại Huế.

Để thúc đẩy thị trường mỹ thuật Huế, cần tập trung vào việc phát triển hạ tầng và không gian nghệ thuật, nâng cao tính thương mại và tiếp cận thị trường, khuyến khích nghệ sĩ phát triển sản phẩm mỹ thuật ứng dụng và tổ chức các sự kiện nghệ thuật thường niên. Bằng cách thực hiện các giải pháp này, mỹ thuật Huế có thể phát triển mạnh mẽ hơn, giúp các nghệ sĩ sống được bằng nghề và đưa mỹ thuật Huế ra thế giới.

Với những bất cập và hạn chế hiện có, mỹ thuật Huế cần những cú hích mạnh mẽ để giúp nghệ sĩ sống được bằng nghề và đưa mỹ thuật Huế ra thế giới. Sự phát triển của mỹ thuật Huế không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của thành phố, mà còn giúp nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã phối hợp với nhóm họa sĩ ‘Ngũ Hình’ tổ chức Triển lãm mỹ thuật ‘Ngũ Hình 2’ tại Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Sự kiện diễn ra từ ngày 2 đến ngày 13/8/2025. Đây là lần thứ hai nhóm nghệ sĩ ‘Ngũ Hình’ tổ chức triển lãm tại không gian nhà Tiền Đường của Văn Miếu – Quốc Tử Giám.

Triển lãm ‘Ngũ Hình 2’ mang đến 25 tác phẩm hội họa với cảm hứng chủ đạo từ thiên nhiên, văn hóa và con người Việt Nam. Các tác phẩm là kết tinh sáng tạo của 5 họa sĩ và kiến trúc sư: Bùi Hải Nam, Trường Thịnh, Nguyễn Đức Phương, Phạm Duy Quỳnh và Trần Minh Tuấn. Họ là những người đồng điệu trong cảm thức văn hóa truyền thống nhưng đa dạng về ngôn ngữ tạo hình.

Các tác phẩm trong triển lãm là sự kết hợp giữa đường nét dân gian và hình khối hiện đại, giữa bảng màu truyền thống và nhịp điệu thị giác mới mẻ. Điều này thể hiện tinh thần tiếp biến linh hoạt, không rập khuôn của nhóm nghệ sĩ. Tên gọi ‘Ngũ Hình’ không đơn thuần là con số hay hình học, mà là định hướng tư duy nghệ thuật của nhóm. Họ lấy nền tảng cơ bản tạo hình, khai thác chiều sâu văn hóa truyền thống, chuyển hóa thành chất liệu sáng tạo đương đại.

Phó Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám Nguyễn Liên Hương khẳng định: ‘Văn Miếu – Quốc Tử Giám là không gian văn hóa, lịch sử đặc biệt, biểu tượng cho truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo của dân tộc.’ Triển lãm ‘Ngũ Hình 2’ là một thử nghiệm nghệ thuật lấy cảm hứng từ mỹ thuật dân gian, thể hiện bằng kỹ thuật tạo hình hiện đại trong chính không gian cổ kính của Văn Miếu.

Họa sĩ Trần Minh Tuấn cho biết, mỗi tác giả có một cách nhìn, một phương pháp tiếp cận riêng, nhưng khi đặt tác phẩm cạnh nhau, nhóm lại tìm thấy điểm chung cùng hướng tới những giá trị chân – thiện – mỹ. Trong dòng chảy của mỹ thuật đương đại Việt Nam, những triển lãm như ‘Ngũ Hình 2’ góp phần gợi mở hướng đi dung hòa giữa bản sắc truyền thống và tư duy nghệ thuật hiện đại.

Đó cũng là minh chứng cho vai trò ngày càng rõ nét của Văn Miếu – Quốc Tử Giám trong tư cách một thiết chế văn hóa sáng tạo, nơi bảo tồn ký ức nhưng không đóng kín, mà luôn cởi mở với đổi mới và sáng tạo. Triển lãm mở cửa tự do đến hết ngày 13/8.

Triển lãm ‘Mỹ thuật & Di sản: Hình tượng Tứ linh qua nghệ thuật tạo hình’ đang được tổ chức tại Huế, mang đến một cái nhìn mới mẻ và thú vị về biểu tượng văn hóa lâu đời và quen thuộc trong nghệ thuật Việt Nam – hình tượng Tứ linh. Sự kiện này là dịp để công chúng khám phá và trải nghiệm sự sáng tạo không giới hạn của các nghệ sĩ trong việc diễn giải và thể hiện hình tượng này qua nhiều góc nhìn và phong cách nghệ thuật đa dạng.

Thông qua triển lãm, du khách có cơ hội tìm hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa và biểu tượng của Tứ linh trong văn hóa Việt Nam, đồng thời chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và phong phú. Các nghệ sĩ đã thể hiện hình tượng Tứ linh dưới nhiều hình thức và chất liệu khác nhau, từ hội họa, điêu khắc đến nghệ thuật sắp đặt, mỗi tác phẩm đều mang một hơi thở riêng và một cách hiểu mới về biểu tượng văn hóa này.

Triển lãm không chỉ đơn thuần là một hoạt động mỹ thuật mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá và phát huy giá trị của di sản văn hóa. Bằng cách khơi gợi niềm tự hào và sự quan tâm của cộng đồng đối với nghệ thuật và văn hóa truyền thống, sự kiện này góp phần tích cực vào việc bảo tồn và phát triển di sản văn hóa của dân tộc.

Với sự tham gia của các nghệ sĩ và sự hưởng ứng của công chúng, triển lãm ‘Mỹ thuật & Di sản: Hình tượng Tứ linh qua nghệ thuật tạo hình’ tại Huế là một hoạt động văn hóa thiết thực và bổ ích. Sự kiện này không chỉ là một điểm đến lý thú cho những ai yêu thích nghệ thuật và văn hóa mà còn là dịp để kết nối quá khứ và hiện tại, thể hiện sự đa dạng và phong phú của văn hóa Việt Nam.

Thông tin chi tiết về triển lãm có thể được tìm thấy tại trang web chính thức của sự kiện hoặc tại các kênh thông tin về văn hóa và mỹ thuật.

Tối ngày 13/7, tại Hà Nội, triển lãm tranh “Hành trình 6” đã chính thức ra mắt và thu hút sự chú ý của đông đảo người yêu mỹ thuật Thủ đô. Sự kiện này là kết quả của sự hợp tác giữa 8 họa sĩ thân thiết, những người đã gắn bó và đồng hành cùng nhau gần 1 thập kỷ, bao gồm Cao Thanh Sơn, Nguyễn Ngần, Lê Văn Lương, Thuỳ Nga, Bích Ngà, Hoàng Trung Dũng, Phạm Xuân Hồng và Trần Thị Thanh Hoà.

Triển lãm “Hành trình 6” đã có sự tham gia của nhiều khách mời quan trọng, trong đó có nhà phê bình Mai Thị Ngọc Oanh, Phó Chủ tịch thường trực Hội Mỹ thuật Việt Nam, nhà văn, nhà báo Hoàng Dự, Tổng biên tập thời báo Văn học nghệ thuật, cùng nhiều lãnh đạo và đại diện từ các hội văn học nghệ thuật địa phương. Sự kiện này không chỉ là một buổi giới thiệu tranh mà còn là dịp để các nghệ sĩ thể hiện hành trình sáng tạo và gắn kết của mình.

Tại triển lãm, 55 tác phẩm của nhóm họa sĩ được trưng bày, thể hiện qua nhiều chất liệu khác nhau như sơn dầu, sơn mài, tranh trên lụa, trên gốm… Các tác phẩm này mang đậm dấu ấn độc đáo của từng cá nhân nhưng vẫn tạo được sự hoà quyện trong việc thể hiện nét đẹp và bản sắc của mỗi vùng quê Việt Nam. Qua các tác phẩm, người xem có thể cảm nhận được sự đa dạng và phong phú của nghệ thuật Việt Nam.

Điểm đặc biệt của triển lãm “Hành trình 6” nằm ở tinh thần sáng tạo, khám phá và thể nghiệm không ngừng của các họa sĩ, cũng như sự gắn kết chân thành và bình đẳng trong hành trình phát triển nghệ thuật. Các không gian triển lãm của từng họa sĩ đặt cạnh nhau tạo nên một không gian nghệ thuật linh hoạt và sống động, thu hút sự quan tâm của người thưởng lãm.

Trong tương lai, nếu có sự hỗ trợ từ các mạnh thường quân, không gian nghệ thuật “Hành trình” có thể luân phiên ra mắt ở từng vùng đất mà các tác giả gắn bó, để lại dấu ấn của tình yêu quê hương, đất nước và khát vọng sáng tạo. Điều này không chỉ giúp lan tỏa nghệ thuật đến với công chúng mà còn góp phần quảng bá vẻ đẹp của quê hương Việt Nam.

Với những nỗ lực và tâm huyết của các họa sĩ, triển lãm “Hành trình 6” hứa hẹn sẽ mang lại nhiều trải nghiệm nghệ thuật đáng nhớ cho người yêu mỹ thuật và góp phần thúc đẩy sự phát triển của nghệ thuật Việt Nam.

Trong một không gian nhỏ nhưng ấm cúng trên phố Hòa Mã, Hà Nội, chúng tôi đã có dịp gặp gỡ nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc, một người đã dành cả cuộc đời mình để kết nối văn hóa Việt Nam với thế giới. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tổ chức các dự án nghệ thuật và giao lưu văn hóa quốc tế, ông đã trở thành một trong những nhân vật hàng đầu trong lĩnh vực này.

Ông đã bắt đầu bén duyên với báo chí và nghệ thuật từ rất sớm. Sau khi tiếp quản Thủ đô Hà Nội vào năm 1954, ông được cử đi học Trường Mỏ – Địa chất và tự học quay phim, chụp ảnh, viết báo. Qua thời gian, ông đã trở thành một nhà sưu tập tranh uy tín và đã tổ chức hàng loạt cuộc triển lãm trong và ngoài nước, góp phần kết nối giao lưu văn hóa Việt Nam với các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Na Uy…

Nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc đã có những đóng góp quan trọng cho lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của tỉnh Phú Thọ. Ông đã tham gia vào việc tổ chức Trại sáng tác điêu khắc quốc tế lần thứ nhất tại thành phố Việt Trì vào năm 2005 và lần thứ hai tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng vào năm 2010. Ông cũng đã giúp đỡ tỉnh Phú Thọ tổ chức thành công triển lãm Nghệ thuật thư pháp Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản và triển lãm giao lưu mỹ thuật thường niên giữa Việt Nam và Hàn Quốc.

Ông sở hữu một bộ sưu tập tranh giá trị, bao gồm nhiều tác phẩm của các họa sĩ tên tuổi như Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Đức Nùng… Đặc biệt, ông có khoảng 200 bức tranh của danh họa Bùi Xuân Phái, trong đó có bức sơn dầu nổi tiếng “Cô gái mặc áo đen họa tiết kỷ hà trắng”, vẽ chân dung Mai Trang từ năm 1988.

Nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc đã được nhiều nghệ sĩ và nhà văn ngưỡng mộ và tôn trọng. Ông đã có những đóng góp đáng kể cho lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của Việt Nam, và đã trở thành một “Đại sứ văn hóa” giữa Việt Nam và thế giới.

Hiện nay, dù tuổi cao, sức khỏe giảm sút, nhưng ông vẫn hăm hở, nhiệt tình với mọi hoạt động nghệ thuật, nhất là giao lưu, quảng bá văn hóa, con người quê hương đất Tổ ra thế giới. Ông tiếp tục là một nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ nghệ sĩ và nhà văn, và những đóng góp của ông sẽ còn mãi trong lịch sử văn hóa Việt Nam.

Triển lãm Nghệ thuật thiết kế bìa sách, báo, tạp chí Việt Nam 2025, một sự kiện mỹ thuật nổi bật, đang diễn ra tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền từ ngày 13 đến 22/6/2025. Sự kiện này được tổ chức bởi Hội Mỹ thuật Việt Nam và thu hút sự tham gia của hầu hết các họa sĩ thiết kế từ các vùng miền trên cả nước, tạo nên một không khí sôi động và lan tỏa tích cực.

Với gần 40 năm hoạt động trong lĩnh vực mỹ thuật, tôi đánh giá cao sáng kiến tổ chức triển lãm này của họa sĩ Lê Tiến Vượng, Trưởng Chi hội Đồ họa 2, Hội Mỹ thuật Việt Nam. Đây là lần đầu tiên tôi tham gia triển lãm này với vai trò là một họa sĩ đồ họa ứng dụng. Triển lãm này cung cấp một cơ hội tuyệt vời để các họa sĩ thiết kế bìa sách, báo, tạp chí thể hiện tài năng và sáng tạo của mình.

Các tác phẩm trưng bày tại triển lãm không chỉ đẹp mà còn truyền tải được thông điệp chính của ấn phẩm. Màu sắc, hình ảnh cần hài hòa, phản ánh đúng chủ đề, thể loại. Thiết kế bìa sách, báo, tạp chí là một nghệ thuật chiến lược quan trọng, góp phần vào thành công của cả ấn phẩm. Một trang bìa không chỉ đẹp mà còn phải khơi gợi tò mò, cảm xúc của độc giả, thôi thúc họ khám phá nội dung bên trong.

Một khía cạnh quan trọng khác là vấn đề phê duyệt bìa. Cần có sự dung hòa, đồng thuận giữa người sử dụng và họa sĩ để hướng tới bạn đọc. Thực tế, nhiều tổng biên tập có am hiểu mỹ thuật, góp ý chuẩn xác; nhưng cũng không ít trường hợp góp ý thiếu căn cứ chuyên môn, khiến họa sĩ khó xử. Về chế độ nhuận bút, mức thù lao cho thiết kế bìa hiện nay vẫn rất thấp so với công sức họa sĩ bỏ ra. Nhất là bìa số Tết, đòi hỏi nhiều công phu, sáng tạo.

Tóm lại, triển lãm Nghệ thuật thiết kế bìa sách, báo, tạp chí Việt Nam 2025 là một sự kiện hoành tráng, góp phần tôn vinh và khẳng định vị trí xứng đáng của mỹ thuật ứng dụng trong hoạt động mỹ thuật nói riêng và đời sống xã hội nói chung. Sự kiện này cũng thể hiện sự phát triển và đổi mới trong lĩnh vực thiết kế đồ họa tại Việt Nam. Thông tin chi tiết về triển lãm có thể được tìm thấy trên trang web chính thức của Hội Mỹ thuật Việt Nam.