Ngày 20-7, tại Sân khấu Kịch Quốc Thảo, tác phẩm ‘Sâu đêm’ của tác giả và đạo diễn Quốc Thảo sẽ được trình diễn. Vở kịch này là một lời nhắc nhở sâu sắc về những chiến sĩ đã hy sinh thân mình để mang lại hòa bình và ấm no cho đất nước. Đồng thời, tác phẩm cũng phản ánh cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ của các chiến sĩ công an nhân dân trong việc giữ gìn sự bình yên cho cuộc sống của nhân dân. Sự kiện này nằm trong chuỗi hoạt động nghệ thuật diễn ra tại TP HCM nhằm kỷ niệm ngày Thương binh – Liệt sĩ 27-7.

Nhiều năm qua, các đơn vị nghệ thuật như Sân khấu Kịch Hồng Vân, Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ TP HCM, Sân khấu Kịch Quốc Thảo, Sân khấu Trịnh Kim Chi, Sân khấu Hồng Hạc, Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang… đã không ngừng sáng tạo và biểu diễn những vở kịch tưởng niệm nhân ngày Thương binh – Liệt sĩ. Những tác phẩm như ‘Ngày ấy cổng trời’, ‘Hai người mẹ’, ‘Đồng chí’, ‘San hô đỏ’, ‘Tình yêu thời chiến’, ‘Chiến binh’, ‘Câu hò đất mẹ’, ‘Khát vọng hòa bình’… không chỉ nhằm mục đích tưởng nhớ mà còn nhằm kể lại những ký ức bằng ngôn ngữ nghệ thuật đặc sắc.

NSƯT Ca Lê Hồng nhận định: ‘Đề tài về thương binh, liệt sĩ – một mảng đề tài tưởng như chỉ sống trong hoài niệm quá khứ – dưới bàn tay của các đạo diễn đã được thể hiện rất mới, rất thuyết phục người xem’. Ông cho rằng các nghệ sĩ đã thể hiện sự sáng tạo và lòng biết ơn đối với những người đã ngã xuống cho Tổ quốc một cách chân thành và sâu sắc.

Ví dụ, trong vở ‘Ngày ấy cổng trời’, đạo diễn đã khéo léo sử dụng không gian sân khấu như một miền ký ức chồng lớp giữa thực tại và quá khứ. Các pha chuyển cảnh không đơn thuần là thay đổi bối cảnh hay ánh sáng, mà như từng nhịp thở gợi lại tâm trạng của cựu chiến binh giữa thời bình, đối diện với nỗi cô đơn và những mảnh ghép không lành lặn trong ký ức.

Nhiều nghệ sĩ khẳng định rằng những vở diễn mang màu sắc cách mạng, tưởng niệm nhân ngày Thương binh – Liệt sĩ cần được đầu tư dài hơi hơn. Chúng cần được tổ chức biểu diễn thường xuyên tại các trường học, đơn vị quân đội, khu lưu niệm… để thế hệ trẻ không quên những người đã xả thân cho Tổ quốc. Qua đó, giúp thế hệ trẻ tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước và biết ơn những người đã hy sinh cho đất nước.

Các nhà chuyên môn cũng cho rằng sân khấu là nơi gìn giữ ký ức cộng đồng. Trong những ngày tháng 7 tri ân, lực lượng nghệ sĩ TP HCM đã và đang biến ký ức thành vở diễn, biến cảm xúc thành hành động, biến lòng biết ơn thành sự sáng tạo. Không chỉ dừng lại ở việc diễn xuất, các nghệ sĩ còn đang sống cùng lịch sử và truyền đi thông điệp yêu nước bằng chính trái tim của mình.

Nghệ sĩ Thành Lộc và Hữu Châu – đôi bạn diễn huyền thoại của sân khấu kịch Nam bộ, đã gắn bó và hợp tác trong suốt nhiều thập kỷ qua. Cả hai cùng học tại trường Nghệ thuật Sân khấu (nay là Đại học Sân khấu Điện ảnh TP HCM), Thành Lộc học khóa 3 và Hữu Châu học khóa trên Thành Lộc ba khóa. Mới đây, Hữu Châu đã ra mắt bút ký “Chiếc nôi vàng giông bão”, tri ân những bạn diễn quan trọng nhất sự nghiệp của anh, trong đó có Thành Lộc. “Anh Lộc là người ơn tôi không thể quên, người đã chắp cánh cho tôi có được như bây giờ”, nghệ sĩ Hữu Châu nói.

Đầu thập kỷ 1990, cả hai được mời về diễn cho sân khấu kịch 5B Võ Văn Tần, nơi họ phát triển tố chất và trở thành một phần của “thế hệ vàng” của kịch nói miền Nam, bên cạnh Hồng Vân và Hồng Đào. Một trong những tác phẩm kinh điển của họ là “Lôi vũ”, với Thành Lộc vai Chu Xung và Hữu Châu vai Lỗ Quý. Tác phẩm này đã “làm mưa làm gió” trên sân khấu 5B và trở thành một trong những vở kịch đáng nhớ của kịch Sài Gòn.

Tấm Cám, một số đầu tiên thuộc series kịch “Ngày xửa ngày xưa”, là một trong những vở đánh dấu cột mốc sự nghiệp của họ. Với Thành Lộc vai Cám và Hữu Châu vai dì ghẻ, họ đã tạo sức hút cho tác phẩm với lối diễn hài hước và biến hóa. Vở kịch này đã tạo cơn sốt “chưa từng thấy” với hàng chục nghìn lượt vé được bán ra.

Ngoài ra, cả hai còn gây ấn tượng với vở “Dạ cổ hoài lang”, với Thành Lộc vai ông Tư và Hữu Châu vai ông Năm. Họ đã khiến khán giả khóc và cười với cảnh hai ông già xa quê nửa vòng Trái Đất gặp nhau trên đất Mỹ.

Gần đây, cả hai đã tái diễn vở “Cậu đồng” vào năm 2020, với các suất đều “cháy” vé trước hàng tháng. Vở kịch này phê phán thói mê tín dị đoan, lấy bối cảnh tại nhà ông Phán (Hữu Châu). Thành Lộc đóng vai một nhà tu hành được ông Phán đưa về tôn làm thánh nhân.

Năm 2023, Thành Lộc và Hữu Châu rời Idecaf và chuyển sang sân khấu mới Thiên Đăng, tiếp tục gắn bó qua nhiều vai diễn. Một lần diễn vở “13 đức thầy”, Thành Lộc suýt trượt ngã, nhưng Hữu Châu đã khiến nhiều khán giả xúc động khi lo lắng cho bạn diễn và nói một câu thoại nằm ngoài kịch bản.

Cả hai nghệ sĩ đã và đang tiếp tục hợp tác trên sân khấu và trên màn ảnh. Trong phim điện ảnh “Công tử Bạc Liêu” (2024), họ vào vai hai đại gia miền Nam xưa, đối đầu trên thương trường. Với sự gắn bó và hợp tác lâu dài, Thành Lộc và Hữu Châu đã trở thành một phần không thể thiếu của sân khấu kịch Nam bộ, và tiếp tục làm nên những thành công mới trong lĩnh vực nghệ thuật.