Trong trái tim của thủ đô Vientiane, Lào, một gia đình nhỏ vẫn âm thầm giữ gìn và truyền lại tiếng Việt qua 4 thế hệ, như một mạch nguồn thiêng liêng không bao giờ cạn. Đó là gia đình bà Nguyễn Thị Nương, người phụ nữ gốc Việt đã 97 tuổi, cùng những nỗ lực không ngừng nghỉ để giữ gìn tiếng mẹ đẻ và văn hóa Việt nơi xứ người.

Bà Nương sinh ra và lớn lên trong một thời kỳ đầy biến động, cùng gia đình định cư tại Lào và xây dựng cuộc sống mới. Dù xa quê hương, sống giữa một cộng đồng đa văn hóa, nhưng trong căn nhà nhỏ của bà, tiếng Việt vẫn luôn được nói và yêu thương. “Các cháu đi học thì tự nhiên biết tiếng Lào nhưng về nhà là phải nói tiếng Việt. Bố mẹ, vợ chồng, con cái, ai cũng phải nói tiếng Việt hết. Không cho nói tiếng Lào trong nhà, thế nên các cháu không đứa nào nói ngọng. Biết hết tiếng Việt!” – bà Nương chia sẻ với giọng nói chậm rãi nhưng đầy tự hào.

Không chỉ tập trung vào việc giữ gìn ngôn ngữ, gia đình bà Nương còn kiên trì bảo tồn văn hóa Việt qua những phong tục, tập quán truyền thống. Từ những bữa ăn gia đình với lời mời “Mời ông bà, mời bố mẹ…” đến những nghi lễ cổ truyền như giỗ, Tết hay cả Tết Đoan Ngọ mồng 5/5 với tục “giết sâu bọ,” mọi tập tục đều được giữ vẹn nguyên.

Ở tuổi 97, bà Nương vẫn minh mẫn và sống trong tình yêu thương của con cháu. Con cháu bà không chỉ học được tiếng Việt mà còn học cả cách sống, cách làm người theo đúng cốt cách người Việt Nam. “Tôi gìn giữ tiếng Việt vì đó là tiếng của mẹ đẻ, của quê hương, đất nước. Xa quê hương, mình càng không thể để mất” – bà nói. Sự kiên định ấy đã được truyền lại qua các thế hệ như một mạch nguồn không bao giờ cạn.

Cháu ngoại của bà, chị Phạm Thu Hương, cũng chia sẻ về việc gia đình chị đã ở Lào 4 đời. Ông bà ngoại và cha mẹ chồng của chị là bạn chiến đấu với nhau từ thời chiến tranh. Các con chị đều nói và viết được tiếng Việt. “Muốn gìn giữ gốc tiếng Việt cho thế hệ trẻ, mọi người trong gia đình đều phải có quyết tâm lớn, giữ gìn truyền thống, phong tục và dành thời gian dài vun đắp” – chị Hương nói.

Anh Trần Viết Thanh Phong, con trai chị Hương và là chắt ngoại của bà Nương, cho biết anh biết nói tiếng Việt từ khi còn nhỏ. Ba mẹ anh dạy rằng mình là người Việt thì phải gìn giữ văn hóa và tiếng nói của người Việt. “Trong thời đại toàn cầu hóa, việc biết nhiều thứ tiếng là một lợi thế nhưng giữ được cái gốc mới là điều quan trọng nhất. Phải nhớ mình là người Việt và nói được tiếng Việt” – anh Phong chia sẻ.

Gia đình bà Nương không phải là trường hợp duy nhất nhưng là một trong những ví dụ điển hình tiêu biểu về việc gìn giữ tiếng Việt nơi xứ người. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, văn hóa và ngôn ngữ dễ dàng bị hòa tan thì việc một gia đình có 4 thế hệ sinh sống tại Lào nhưng vẫn giữ được sự tinh anh, chuẩn mực của tiếng Việt là điều vô cùng đáng quý.

Bởi ngôn ngữ không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là cầu nối tâm hồn, là nơi lưu giữ ký ức, văn hóa và cội nguồn dân tộc. Câu chuyện về gia đình bà Nguyễn Thị Nương ở Vientiane là một bản nhạc đẹp về tình yêu tiếng Việt, tình yêu văn hóa cội nguồn, và là minh chứng sống động cho sức sống mãnh liệt của văn hóa Việt, được nuôi dưỡng bằng tình yêu và ý chí qua từng thế hệ.

Chương trình ‘Mái ấm gia đình Việt’ tập 29 sẽ được phát sóng trên kênh HTV7 vào lúc 20g20 tối ngày 25/7. Với sự dẫn dắt của MC Đại Nghĩa, chương trình có sự tham gia của diễn viên Ma Ran Đô và ca sĩ Nguyễn Duyên Quỳnh. Các nghệ sĩ đã không thể giấu được sự xúc động khi chứng kiến sự trưởng thành và hiểu chuyện của các em nhỏ trong chương trình.

Những em nhỏ này đã và đang phải gánh trên vai những trách nhiệm nặng nề của gia đình, đồng thời phải cân bằng giữa việc học và việc nhà do cha mẹ họ mắc bệnh nặng. MC Đại Nghĩa đã không giấu được sự xót xa khi chứng kiến hoàn cảnh của các em nhỏ. Hình ảnh những đứa trẻ dù còn đủ cha mẹ nhưng luôn canh cánh nỗi lo mất đi người thân vì bệnh tật đã khiến nam MC nghẹn ngào. ‘Các em còn quá nhỏ để phải gánh vác những nỗi lo lớn như thế’, anh xúc động chia sẻ.

Ca sĩ Nguyễn Duyên Quỳnh cũng không kìm được nước mắt khi chứng kiến hoàn cảnh của các nhân vật. Cô đã bật khóc nức nở trên sân khấu vì đồng cảm sâu sắc với hoàn cảnh của các em nhỏ. Cô kể lại: ‘Năm tôi 26, 27 tuổi, mẹ tôi cũng bị ung thư vú. Khi đó tôi chưa có điều kiện kinh tế để lo cho mẹ, chỉ có thể ban ngày đi học, rồi tranh thủ làm thêm, buôn bán, đi diễn… làm tất cả mọi việc để có tiền mua thuốc. Tôi không đủ khả năng đưa mẹ vào bệnh viện nên chỉ biết cố gắng đến mức tối đa có thể. Vì vậy, tôi rất hiểu những gì các em đang trải qua. Chứng kiến câu chuyện của các em khiến tôi thực sự xúc động’.

Diễn viên Ma Ran Đô cũng không giấu được sự xúc động sau khi theo dõi những câu chuyện trong chương trình. Anh cho biết bản thân cũng từng trải qua nhiều khó khăn, nhưng khi nhìn thấy hoàn cảnh của các em nhỏ, anh nhận ra mình vẫn còn quá may mắn. ‘Tôi thấy mình có quá nhiều điều kiện thuận lợi, còn các em thì có em không có cha mẹ, có em còn cha mẹ nhưng lại mang bệnh nặng. Các em phải sớm lao động để phụ giúp gia đình, trong khi lẽ ra ở độ tuổi đó, các em chỉ cần được đi học, được vui chơi’, Ma Ran Đô chia sẻ.

Bên cạnh đó, nam diễn viên cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ và biết ơn đối với sự hi sinh của cha mẹ các em nhỏ trong chương trình. Hình ảnh người cha, người mẹ rất cao cả, thiêng liêng đã khiến anh nghẹn ngào và bồi hồi nhớ về gia đình, về cha mẹ mình. Anh cho biết sẽ phải nhìn lại bản thân để biết yêu thương cha mẹ mình hơn, dành nhiều thời gian hơn cho gia đình.

Chương trình ‘Mái ấm gia đình Việt’ phát sóng vào lúc 20g20 thứ Sáu hàng tuần trên kênh HTV7. Hãy theo dõi và ủng hộ chương trình để có thể thấy được những câu chuyện cảm động về các gia đình Việt Nam.