Công nghệ 4.0 đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Việt Nam. Sự tích hợp của công nghệ vào các bảo tàng và di tích lịch sử đã giúp không gian văn hóa trở nên sống động và hấp dẫn hơn, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Sự đổi mới này không chỉ giúp bảo tồn di sản văn hóa mà còn tạo ra những trải nghiệm mới mẻ cho người tham quan.

Một trong những ví dụ nổi bật là Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nơi công nghệ 4.0 đã biến những tác phẩm nghệ thuật thành “câu chuyện hình ảnh sống”. Thông qua việc ứng dụng công nghệ, người xem có thể tương tác và khám phá các tác phẩm nghệ thuật một cách sâu sắc hơn. Từ năm 2021, lượng khách trẻ đến bảo tàng đã tăng vọt lên 40% tổng lượng khách tham quan. Không chỉ đến để học hỏi, nhiều người trẻ còn chia sẻ trải nghiệm của mình trên mạng xã hội, tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng là một điểm đến nổi bật với việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong việc tái hiện truyền thống khoa cử xưa. Công nghệ 3D mapping, thực tế tăng cường (AR) và trí tuệ nhân tạo (AI) đã được sử dụng để tạo ra những trải nghiệm mới mẻ cho khách tham quan. Hệ thống trợ lý du lịch ảo, tour tham quan ảo 3D, và trải nghiệm VR360 cho phép khách tham quan khám phá di tích ở mọi lúc, mọi nơi.

Các buổi trình diễn ánh sáng 3D mapping ban đêm tại Văn Miếu đã biến nơi này thành một không gian văn hóa sáng tạo, giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Những sự kiện này không chỉ thu hút đông đảo du khách mà còn giúp quảng bá di sản văn hóa Việt Nam đến với công chúng quốc tế. Qua đó, việc “đánh thức” di sản bằng công nghệ không chỉ là xu hướng mà đang trở thành sứ mệnh chung.

Mục tiêu của việc ứng dụng công nghệ vào di sản văn hóa là giúp mỗi di sản có cơ hội kể lại câu chuyện của mình theo ngôn ngữ mới, lay động và lan tỏa trong cộng đồng số. Qua sự tích hợp của công nghệ, di sản văn hóa không chỉ được bảo tồn mà còn trở nên sống động và gần gũi hơn với công chúng. Điều này không chỉ góp phần phát huy giá trị di sản văn hóa mà còn quảng bá vẻ đẹp văn hóa Việt Nam đến với thế giới.

Trong tương lai, việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong lĩnh vực di sản văn hóa sẽ tiếp tục được đẩy mạnh. Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, thực tế ảo và thực tế tăng cường sẽ được áp dụng rộng rãi để tạo ra những trải nghiệm mới mẻ cho người tham quan. Qua đó, di sản văn hóa Việt Nam sẽ được quảng bá đến với công chúng quốc tế một cách rộng rãi hơn, góp phần phát triển du lịch văn hóa và kinh tế địa phương.

Trước những lợi ích mà công nghệ 4.0 mang lại, nhiều bảo tàng và di tích lịch sử tại Việt Nam đã và đang triển khai việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý, các chuyên gia và doanh nghiệp công nghệ sẽ là chìa khóa để mở ra những cơ hội mới trong lĩnh vực này.

Tuyên Quang đã triển khai hiệu quả Dự án 8 ‘Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em’ thông qua hỗ trợ các tổ nhóm sinh kế, hợp tác xã do phụ nữ làm chủ ứng dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất và kết nối thị trường. Việc này đã giúp nhiều hội viên phụ nữ nâng cao thu nhập, tạo việc làm và vươn lên làm giàu bền vững.

Theo đó, các cấp Hội Phụ nữ tại Tuyên Quang đã hỗ trợ 52 tổ nhóm sinh kế, hợp tác xã ứng dụng công nghệ 4.0. Đồng thời, tổ chức 55 hội nghị tập huấn cho 1.700 người tham gia về hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ 4.0 nâng cao quyền năng kinh tế cho tổ, nhóm sinh kế. Các mô hình sinh kế ứng dụng công nghệ 4.0 đã giúp các sản phẩm của hội viên phụ nữ tiếp cận được với thị trường rộng lớn hơn thông qua sàn thương mại điện tử, từ đó tăng doanh thu và cải thiện đời sống.

Một ví dụ điển hình là Hợp tác xã (HTX) Nông sản Dầu Lạc Đồng Yên đã ứng dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất và kết nối thị trường. Nhờ đó, sản phẩm dầu lạc của họ được bán đi các tỉnh, thành cả nước thông qua chiếc điện thoại thông minh. Chị Mạc Thị Miến, HTX Nông sản Dầu Lạc Đồng Yên, xã Đồng Yên cho biết, trước đây họ chỉ chờ thương lái đến mua trực tiếp, nhưng nay đã có thể bán hàng online và tiếp cận chuyển đổi số để quảng bá, phát triển sản phẩm.

Tương tự, chị Phạm Thị Hồng, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Hồng Phát, xã Kim Bình, đã mạnh dạn phát triển các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ nhờ sự hỗ trợ từ các cấp Hội Phụ nữ. Sản phẩm trà túi lọc đậu đen xanh lòng của HTX đạt OCOP 4 sao năm 2021 và năm 2022 được UBND tỉnh Tuyên Quang công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh. Hiện, HTX tạo việc làm cho 6 lao động tại xưởng, mức lương từ 6-8 triệu đồng/người/tháng và doanh thu trên 4 tỷ đồng/năm.

Qua những mô hình thành công, có thể thấy việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất và kết nối thị trường đã mở ra nhiều cơ hội cho hội viên phụ nữ tại Tuyên Quang. Dự án 8 ‘Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em’ đã và đang được triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ và thúc đẩy sự phát triển bền vững tại địa phương.