Quảng Ninh tự hào sở hữu Di sản Văn hóa Thế giới thứ hai, mở ra cơ hội và thách thức trong phát triển kinh tế – xã hội. Mới đây, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc đã được Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới. Đây là Di sản thế giới thứ hai mà tỉnh Quảng Ninh đồng sở hữu, sau vịnh Hạ Long – quần thể Cát Bà. Sở hữu hai Di sản thế giới, Quảng Ninh không chỉ mở ra những cơ hội mới mà còn phải đối mặt với những thách thức trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh, ông Nguyễn Việt Dũng, cho biết rằng việc sở hữu hai Di sản thế giới là một niềm vinh dự to lớn và là cơ hội chiến lược để phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Những di sản được UNESCO vinh danh không chỉ góp phần thu hút dòng khách du lịch chất lượng cao mà còn mở ra khả năng hợp tác quốc tế về đầu tư, nghiên cứu, giáo dục và bảo tồn.

Quảng Ninh đang xác định phát triển “kinh tế di sản” là một hướng đi chiến lược trong phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Để đạt được mục tiêu này, tỉnh sẽ triển khai các nhóm giải pháp cụ thể như hoàn thiện thể chế quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản trên nguyên tắc bảo tồn nguyên trạng, giữ vững tính xác thực, gắn với phát triển hài hòa và có kiểm soát. Quảng Ninh cũng sẽ đầu tư hạ tầng kết nối vùng di sản theo hướng “mềm hóa”, đảm bảo hài hòa cảnh quan, sinh thái, văn hóa và trải nghiệm.

Mặc dù vậy, tỉnh Quảng Ninh cũng đang đối mặt với những thách thức trong việc quản lý Di sản Thế giới, đặc biệt là di sản liên vùng, liên tỉnh. Thách thức lớn nhất nằm ở ba khía cạnh, bao gồm di sản dạng chuỗi, liên vùng-liên tỉnh đòi hỏi một cơ chế điều phối liên ngành, liên địa phương, vượt qua giới hạn hành chính để bảo tồn một cách đồng bộ. Áp lực phát triển kinh tế-du lịch có thể dẫn đến nguy cơ xâm hại hoặc “thương mại hóa” di sản nếu không kiểm soát tốt.

Trước những thách thức này, tỉnh Quảng Ninh sẽ tập trung nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt là người dân sống trong vùng di sản – yếu tố then chốt. Việc sở hữu hai Di sản thế giới là cơ hội để Quảng Ninh phát triển kinh tế-xã hội một cách bền vững, nhưng cũng đòi hỏi nỗ lực không ngừng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) đã công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản Văn hóa Thế giới, mở ra một trang mới trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản của tỉnh Quảng Ninh.

Lễ hội truyền thống mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025 sẽ chính thức diễn ra từ ngày 1 đến 11 tháng 10. Điểm nhấn của lễ hội năm nay là chương trình nghệ thuật thực cảnh ‘Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn’, ứng dụng công nghệ thực tế ảo và ánh sáng để mang lại một trải nghiệm mới mẻ cho người tham dự. Sự kiện này gắn liền với các hoạt động tưởng niệm 725 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và 583 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi.

Đặc biệt, lễ hội năm nay cũng là dịp để công bố Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Lễ hội sẽ bao gồm các hoạt động chính như lễ tưởng niệm, khai hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025, công bố Di sản thế giới và Lễ khai ấn Đức Thánh Trần. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương, cũng như vinh dự được đón tiếp đại diện UNESCO, các đại sứ quốc tế, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ ngành Trung ương và địa phương.

Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc trải rộng trên 3 tỉnh, thành phố gồm Quảng Ninh, Hải Phòng và Bắc Ninh, với 12 điểm di tích. Trong đó, 5 điểm di tích tại thành phố Hải Phòng là những di tích lịch sử, danh thắng tiêu biểu, đang bảo lưu những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đặc sắc không chỉ của Việt Nam mà còn mang giá trị nổi bật toàn cầu.

Chương trình nghệ thuật thực cảnh ‘Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn’ sẽ là một trong những điểm nhấn của lễ hội, với việc ứng dụng công nghệ ánh sáng và thực tế ảo, không gian lễ hội sẽ được mở rộng đến sông Lục Đầu. Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại một trải nghiệm mới mẻ và thú vị cho người tham dự. Đồng thời, giúp quảng bá những giá trị văn hóa, lịch sử của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc đến với công chúng quốc tế.

Thông qua lễ hội, địa phương hy vọng sẽ tăng cường quảng bá hình ảnh, vẻ đẹp của Côn Sơn – Kiếp Bạc, cũng như những giá trị văn hóa, lịch sử phong phú của Việt Nam đến với du khách trong và ngoài nước. Từ đó, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch, cũng như bảo tồn và phát huy những giá trị di sản văn hóa của dân tộc.