Cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ 2022-2024 đã thành công rực rỡ trong việc khơi dậy và quy tụ ngọn lửa sáng tạo từ mọi miền đất nước. Sự kiện này không chỉ khẳng định sức sống bền bỉ của văn chương mà còn hé lộ những vẻ đẹp đa dạng của đời sống đương đại. Với gần 2.700 tác phẩm tham dự, cuộc thi đã chứng minh sức hút mạnh mẽ của mình đối với các tác giả từ khắp các vùng miền, từ những nhà văn thành danh đến những cây viết trẻ đầy tiềm năng.

Chủ tịch Hội đồng Giám khảo cuộc thi, nhà văn Nguyễn Bình Phương, cho biết rằng các tác giả đã thể hiện sự đa dạng trong việc khắc họa các khía cạnh của đời sống xã hội. Từ những vấn đề phổ quát đến những biến chuyển thầm lặng, từ vấn đề cộng đồng đến ứng xử cá nhân, tất cả đều được phản ánh một cách chân thực và sâu sắc. Đặc biệt, không ít tác phẩm đã đề cập đến việc chất vấn và khắc phục những vết thương lịch sử vẫn còn tồn tại.

Tác giả Lê Văn Thân, người giành giải Tư, chia sẻ rằng công việc chính của anh là giáo viên Toán, và việc viết lách đối với anh là một sự tùy hứng. Giải thưởng này sẽ là một cú hích giúp anh nhìn nhận nghiêm túc hơn về việc viết lách trong tương lai. Trong khi đó, nhà văn Cao Duy Sơn đánh giá cao cách tiếp cận của tác phẩm “Bờ sông lặng sóng” của Vũ Ngọc Thư (giải Nhì), một cách tiếp cận mang đến xúc động mạnh mẽ nhờ tình thương và lòng nhân ái.

Những lát cắt khác của đời sống cũng hiện lên một cách chân thực trong các tác phẩm dự thi. Từ chuyện tranh chấp đất ao ở nông thôn miền Bắc của Đào Quốc Vịnh (giải Tư) đến vẻ đẹp thơ mộng trong sinh hoạt của đồng bào miền núi qua “Rượu hoa mất trí” của Như Bình (giải Tư), mỗi tác phẩm đều cho thấy sự chỉn chu và trách nhiệm của người sáng tạo. Đối với tác giả Vương Đình Khang, cuộc thi đã mang đến cho anh một hành trình khám phá qua nhiều miền chữ nghĩa.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương cho rằng việc để trống hạng mục cao nhất của cuộc thi là một đòi hỏi cao nhưng hết sức chính đáng. Điều này như một lời nhắc nhở trong giới văn chương rằng còn những bước hoàn thiện ở phía trước mà mỗi tác giả cần vươn tới nếu muốn chinh phục đỉnh cao của nghệ thuật truyện ngắn.

Giá trị lớn nhất mà Cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ 2022-2024 mang lại là sự khẳng định vai trò của văn chương trong việc soi chiếu cuộc sống và nuôi dưỡng tâm hồn con người. Như lời của Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, mỗi truyện ngắn mang một vẻ đẹp riêng, tiếng nói riêng, và khoảnh khắc riêng của đời sống. Nếu không có nhà văn, những điều đó sẽ bị chôn vùi, khuất lấp. Cuộc thi đã cho thấy rằng, văn chương vẫn luôn có sức mạnh và ý nghĩa trong cuộc sống của chúng ta.

Tranh cãi về giải thưởng văn chương: ‘Trăm Ngàn’ và câu chuyện ‘bắt chước’ không kỹ

Lễ trao giải cuộc thi truyện ngắn báo Văn Nghệ 2022-2024 đã diễn ra với sự tham gia của nhiều tác giả và tác phẩm xuất sắc. Tuy nhiên, giải nhì của tác phẩm ‘Trăm Ngàn’ của tác giả Ngô Tú Ngân đã gây ra nhiều tranh cãi và dư luận. Một số người cho rằng tác phẩm này có nội dung và phong cách tương đồng với các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, nhưng với một “phiên bản lỗi”.

Nhiều nhà phê bình văn học đã lên tiếng chỉ trích và so sánh ‘Trăm Ngàn’ với các tác phẩm khác, đặc biệt là của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư. Họ cho rằng tác phẩm này thiếu ý nghĩa và chỉ tập trung vào việc miêu tả cuộc đời khổ sở của một người đàn ông. Điều này đã làm dấy lên cuộc tranh luận về chất lượng và giá trị của tác phẩm đoạt giải.

Trước những phản ứng này, nhà văn Nguyễn Bình Phương, chủ tịch hội đồng giám khảo, đã lên tiếng về vấn đề này. Ông cho rằng việc đánh giá một tác phẩm văn chương là rất chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. “Ngoài chất lượng của tác phẩm, việc đoạt giải còn phụ thuộc vào tính cân bằng giữa các giá trị truyền thống và sáng tạo mới, giữa giá trị của vẻ đẹp văn chương thuần túy và giá trị giáo dục nhân tính,” ông Phương khẳng định.

Ông Phương cũng nhấn mạnh rằng, trong nghệ thuật, không có công thức để tạo ra một tác phẩm xuất sắc và cơ duyên cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc một tác phẩm được giải. Điều này cho thấy rằng, việc đánh giá một tác phẩm văn chương không phải là một việc đơn giản và dễ dàng.

Nhà văn Bảo Ninh, thành viên hội đồng chung khảo, cũng góp ý rằng giám khảo các cuộc thi văn chương nên có thêm tiếng nói của các nhà phê bình để có thể đánh giá một cách toàn diện và khách quan hơn. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng các tác phẩm đoạt giải thực sự xứng đáng và có giá trị văn chương cao.

Cuộc thi truyện ngắn báo Văn Nghệ 2022-2024 đã gây ra nhiều tranh cãi và dư luận về chất lượng và giá trị của các tác phẩm đoạt giải. Điều này một lần nữa cho thấy rằng, giải thưởng văn chương luôn là một vấn đề nhạy cảm và khó khăn. Việc đánh giá và lựa chọn các tác phẩm xuất sắc đòi hỏi sự công bằng, khách quan và chuyên nghiệp từ các giám khảo.

…

…