Công nghệ 4.0 đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Việt Nam. Sự tích hợp của công nghệ vào các bảo tàng và di tích lịch sử đã giúp không gian văn hóa trở nên sống động và hấp dẫn hơn, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Sự đổi mới này không chỉ giúp bảo tồn di sản văn hóa mà còn tạo ra những trải nghiệm mới mẻ cho người tham quan.

Một trong những ví dụ nổi bật là Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nơi công nghệ 4.0 đã biến những tác phẩm nghệ thuật thành “câu chuyện hình ảnh sống”. Thông qua việc ứng dụng công nghệ, người xem có thể tương tác và khám phá các tác phẩm nghệ thuật một cách sâu sắc hơn. Từ năm 2021, lượng khách trẻ đến bảo tàng đã tăng vọt lên 40% tổng lượng khách tham quan. Không chỉ đến để học hỏi, nhiều người trẻ còn chia sẻ trải nghiệm của mình trên mạng xã hội, tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng là một điểm đến nổi bật với việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong việc tái hiện truyền thống khoa cử xưa. Công nghệ 3D mapping, thực tế tăng cường (AR) và trí tuệ nhân tạo (AI) đã được sử dụng để tạo ra những trải nghiệm mới mẻ cho khách tham quan. Hệ thống trợ lý du lịch ảo, tour tham quan ảo 3D, và trải nghiệm VR360 cho phép khách tham quan khám phá di tích ở mọi lúc, mọi nơi.

Các buổi trình diễn ánh sáng 3D mapping ban đêm tại Văn Miếu đã biến nơi này thành một không gian văn hóa sáng tạo, giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Những sự kiện này không chỉ thu hút đông đảo du khách mà còn giúp quảng bá di sản văn hóa Việt Nam đến với công chúng quốc tế. Qua đó, việc “đánh thức” di sản bằng công nghệ không chỉ là xu hướng mà đang trở thành sứ mệnh chung.

Mục tiêu của việc ứng dụng công nghệ vào di sản văn hóa là giúp mỗi di sản có cơ hội kể lại câu chuyện của mình theo ngôn ngữ mới, lay động và lan tỏa trong cộng đồng số. Qua sự tích hợp của công nghệ, di sản văn hóa không chỉ được bảo tồn mà còn trở nên sống động và gần gũi hơn với công chúng. Điều này không chỉ góp phần phát huy giá trị di sản văn hóa mà còn quảng bá vẻ đẹp văn hóa Việt Nam đến với thế giới.

Trong tương lai, việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong lĩnh vực di sản văn hóa sẽ tiếp tục được đẩy mạnh. Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, thực tế ảo và thực tế tăng cường sẽ được áp dụng rộng rãi để tạo ra những trải nghiệm mới mẻ cho người tham quan. Qua đó, di sản văn hóa Việt Nam sẽ được quảng bá đến với công chúng quốc tế một cách rộng rãi hơn, góp phần phát triển du lịch văn hóa và kinh tế địa phương.

Trước những lợi ích mà công nghệ 4.0 mang lại, nhiều bảo tàng và di tích lịch sử tại Việt Nam đã và đang triển khai việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý, các chuyên gia và doanh nghiệp công nghệ sẽ là chìa khóa để mở ra những cơ hội mới trong lĩnh vực này.

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam mới đây đã khởi động một chuỗi chương trình giao lưu, trò chuyện nghệ thuật định kỳ giữa nghệ sĩ và công chúng. Chương trình này có mục đích giới thiệu những hành trình sáng tạo độc đáo của nghệ thuật Việt Nam đương đại và chia sẻ những câu chuyện hậu trường về quá trình sáng tạo của các nghệ sĩ Việt Nam hiện nay.

Buổi đầu tiên trong chuỗi chương trình, được gọi là “Art Talk”, đã được tổ chức với chủ đề “Trần Thanh Thục – Lặng lẽ một dòng tranh vải”. Chương trình tập trung vào hành trình nghệ thuật bền bỉ và tinh tế của họa sĩ Trần Thanh Thục, người đã dành hơn 4 thập kỷ để kiên trì sáng tác với chất liệu tranh vải – một ngôn ngữ tạo hình vừa cổ điển, vừa hiện đại nhưng ít được lựa chọn.

Họa sĩ Trần Thanh Thục, sinh năm 1960, quê Nam Định (nay là Ninh Bình), tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội (nay là Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội). Bà được biết đến là một trong những người tiên phong trong việc sáng tạo dòng tranh vải và đã gắn bó với nó trong suốt 45 năm qua. Bằng cách sử dụng những mảnh vải với màu sắc khác nhau, bà đã tạo ra một phong cách nghệ thuật riêng biệt, lặng lẽ nhưng sâu sắc.

Các tác phẩm của bà không chỉ mang chất thơ, tính biểu cảm mạnh mà còn thể hiện sự tìm tòi không ngừng trong tư duy thị giác và cấu trúc tạo hình. Mỗi tác phẩm của họa sĩ Trần Thanh Thục được xem như một bản hòa ca giữa chất thơ, chiều sâu biểu cảm và cấu trúc tạo hình giàu trí tưởng tượng.

Trong buổi trò chuyện, công chúng sẽ được khám phá quá trình sáng tác tranh vải của bà, từ cảm hứng ban đầu, bố cục thị giác đến kỹ thuật xử lý chất liệu như một phương thức biểu đạt nghệ thuật cá nhân. Đặc biệt, tại chương trình, công chúng còn có cơ hội chứng kiến họa sĩ Trần Thanh Thục trình diễn và thao tác một số bước trong các công đoạn sáng tạo nên những tác phẩm nghệ thuật từ vải.

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam kỳ vọng rằng, Art Talk sẽ trở thành cầu nối sáng tạo giữa nghệ sĩ và công chúng, là nơi nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật, khơi gợi đối thoại và lan tỏa những giá trị thẩm mỹ sâu sắc trong đời sống đương đại. Đây cũng là một phần trong nỗ lực của Bảo tàng nhằm đưa nghệ thuật đến gần hơn với cộng đồng, thông qua những hình thức trải nghiệm chân thực, sống động và nhân văn.

Họa sĩ Trần Thanh Thục vừa có một buổi chia sẻ đặc biệt tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nằm trong khuôn khổ của chuỗi chương trình ‘Art Talk – Những nẻo đường nghệ thuật’. Với chủ đề ‘Trần Thanh Thục – Lặng lẽ một dòng tranh vải’, buổi giao lưu đã hé mở về hành trình hơn 40 năm gắn bó với tranh vải của nữ họa sĩ.

Tranh vải, một chất liệu độc đáo và đầy thách thức trong mỹ thuật đương đại, không phải là lựa chọn phổ biến trong giới nghệ thuật. Tuy nhiên, với Trần Thanh Thục, đây là ngôn ngữ phù hợp nhất để kể những câu chuyện về ký ức, thiên nhiên, phụ nữ, thân phận và những góc nhìn đời thường. Những tác phẩm của họa sĩ không chỉ dừng lại ở giá trị thẩm mỹ mà còn ẩn chứa những lớp ý nghĩa sâu sắc.

Các tác phẩm của Trần Thanh Thục như những bài thơ thị giác, tái hiện cảnh sắc thiên nhiên, hình ảnh thiếu nữ, mái nhà xưa, con thuyền, lũy tre… bằng lớp lang màu sắc trầm ấm và bố cục dung dị. Tại buổi trò chuyện, họa sĩ đã chia sẻ về quy trình sáng tác của mình, từ việc chọn vải, cảm nhận màu sắc đến bố cục. Những mảnh vải được lựa chọn tỉ mỉ, không theo quy tắc máy móc mà theo cảm xúc và trực giác, tạo nên những điểm nhấn có hồn trong tác phẩm.

Tranh vải với họa sĩ Trần Thanh Thục không phải là sự thử nghiệm mà là một lựa chọn đã chín muồi. Hành trình của bà là minh chứng cho sự bền bỉ và khát vọng làm nghề nghiêm túc. Sáng tác tranh vải là một hành trình đầy thử thách và kiên nhẫn. Khó khăn đến từ chất liệu, kỹ thuật và thời gian hoàn thiện một tác phẩm. Việc lựa chọn và xử lý chất liệu đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn cao độ.

Đằng sau vẻ nữ tính của tranh là tinh thần rất kiên cường. Quá trình làm nên một tác phẩm tranh vải hoàn chỉnh đòi hỏi tất cả đều làm bằng tay. Đây là hành trình chậm rãi nhưng cũng là hành trình của sự lắng sâu và đi đến tận cùng bản ngã nghệ thuật. Trong suốt hơn 40 năm gắn bó với tranh vải, họa sĩ Trần Thanh Thục đã vượt qua những trở ngại âm thầm bằng sự kiên nhẫn và tình yêu bền bỉ với chất liệu.

Tranh vải không chỉ là phương tiện biểu đạt mà còn là một phần gắn bó máu thịt với cuộc đời và cảm xúc của người nghệ sĩ. ‘Art Talk – Những nẻo đường nghệ thuật’ là chuỗi chương trình do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam khởi xướng, nhằm tạo ra không gian đối thoại giữa công chúng và nghệ sĩ. Mỗi buổi trò chuyện là dịp để công chúng hiểu sâu hơn về hành trình sáng tác của một nghệ sĩ đương đại Việt Nam.

Triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ hiện đang được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, tọa lạc tại Hà Nội. Sự kiện này quy tụ 76 tác phẩm hội họa đa dạng và phong phú từ các tác giả nhí, thể hiện sự sáng tạo và đa màu sắc của các em nhỏ. Không chỉ dừng lại ở việc tôn vinh vẻ đẹp văn hóa truyền thống qua góc nhìn trẻ thơ, triển lãm còn tạo ra một sân chơi sáng tạo, khuyến khích các em nhỏ tự do thể hiện cảm xúc và tài năng của mình.

Họa sĩ Đào Hải Phong, người đóng vai trò cố vấn nghệ thuật cho triển lãm, bày tỏ sự ngạc nhiên trước sự chững chạc và gu thẩm mỹ trong các tác phẩm tranh của các họa sĩ nhí. Điều này cho thấy các em nhỏ có nhận thức thẩm mỹ rất tốt và khả năng sáng tạo đáng kinh ngạc. Sự kiện này không chỉ là một dịp để các em nhỏ thể hiện tài năng mà còn là cơ hội để tiếp tục phát triển đam mê và tình yêu đối với nghệ thuật.

Một trong những điểm nổi bật của triển lãm là sự tham gia của Nguyễn Ngọc Nam Khuê, một học sinh đang sinh sống và học tập tại Mỹ. Khuê đã tạo ấn tượng với loạt 12 tác phẩm xoay quanh chủ đề quê hương, gia đình và thiên nhiên. Việc được trưng bày tác phẩm tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã trở thành động lực để em tiếp tục theo đuổi đam mê hội họa và phát triển tài năng của mình.

Trong bối cảnh các sân chơi nghệ thuật dành cho thiếu nhi còn hạn chế và trẻ em ngày càng bị cuốn theo những trò chơi công nghệ và thế giới ảo, triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ mang ý nghĩa đặc biệt. Sự kiện này không chỉ là một triển lãm nghệ thuật mà còn là một hoạt động giáo dục, giúp trẻ em phát triển khả năng sáng tạo và ý thức bảo vệ môi trường. Qua đó, các em nhỏ sẽ có cơ hội tiếp cận với nghệ thuật một cách gần gũi và sáng tạo, từ đó nuôi dưỡng tâm hồn và mở rộng khả năng sáng tạo.

Một hoạt động đáng chú ý khác là workshop cộng đồng ‘Vệt màu trên sóng nhựa 2’, nằm trong khuôn khổ triển lãm. Tại đây, các em nhỏ đã được hướng dẫn cách tạo ra các sản phẩm nghệ thuật mang tính ứng dụng từ các vật liệu như chai nhựa, ống hút, túi nilon, nắp chai, thìa nhựa… Qua hoạt động ‘chung tay – gắn kết – tái tạo’, workshop mong muốn tạo ra một không gian giáo dục nhẹ nhàng, nơi trẻ em không chỉ học vẽ mà còn học làm người sống có trách nhiệm với môi trường. Điều này không chỉ giúp trẻ em phát triển khả năng sáng tạo mà còn giúp các em hiểu được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.

Triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ sẽ diễn ra từ ngày 19 đến 21/7/2025 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Sự kiện này mở cửa đón công chúng đến tham quan và trải nghiệm. Đây là một cơ hội để công chúng, đặc biệt là các bậc phụ huynh và các em nhỏ, có thể tiếp cận với nghệ thuật và giáo dục một cách gần gũi và sáng tạo. Mọi người có thể tìm hiểu thêm thông tin về triển lãm và các hoạt động liên quan tại Báo Mới hoặc trang web chính thức của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.