Chứng rối loạn tiền bạc, hay còn gọi là “money dysmorphia”, đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là trong giới trẻ. Tình trạng này mô tả một cái nhìn sai lệch hoặc méo mó về tài chính cá nhân, dẫn đến cảm giác bất an hoặc thiếu thốn về tiền bạc, ngay cả khi cuộc sống của họ vẫn đang ổn định. Các chuyên gia tài chính và tâm lý học chỉ ra rằng chứng rối loạn tiền bạc có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm khủng hoảng tài chính trong quá khứ, áp lực xã hội, hoặc thậm chí là từ cách nuôi dạy trong thời thơ ấu.
Các dấu hiệu của chứng rối loạn tiền bạc có thể bao gồm sự lo lắng kéo dài về việc không có đủ tiền, ám ảnh về những khoản chi tiêu nhỏ, né tránh mọi hình thức chi tiêu, hay so sánh tình hình tài chính với người khác. Người mắc chứng rối loạn tiền bạc cũng thường tránh nói chuyện về tiền bạc do lo lắng, cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ sau khi chi tiêu. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn tác động tiêu cực đến cách quản lý tài chính cá nhân.
Nguyên nhân của chứng rối loạn tiền bạc rất đa dạng. Chúng có thể phát sinh từ các vấn đề về bất ổn kinh tế, văn hóa so sánh trên mạng xã hội, sự hối hả gia tăng trong cuộc sống, chấn thương trong quá khứ, và các khuynh hướng cá nhân. Đặc biệt, các thế hệ trẻ ngày nay có khả năng mắc chứng rối loạn tiền bạc cao hơn so với các thế hệ trước do dành nhiều thời gian trên mạng xã hội. Tại đây, họ thường xuyên tiếp xúc với những hình ảnh về cuộc sống sang chảnh, du lịch khắp nơi, và các tiêu chuẩn sống cao.
Ở Việt Nam, giới trẻ dành trung bình 7 giờ mỗi ngày để sử dụng mạng xã hội, một con số đáng báo động. Việc tiếp xúc thường xuyên với mạng xã hội có thể làm gia tăng nguy cơ rối loạn tiền bạc. Các chuyên gia khuyến cáo rằng giới trẻ cần có cái nhìn trung thực về tài chính, đặt mục tiêu rõ ràng, lập kế hoạch tài chính cụ thể, và quan trọng nhất là luôn để mắt tới tình hình tài chính cá nhân.
Để đối phó với chứng rối loạn tiền bạc, các chuyên gia tài chính và tâm lý học đưa ra một số lời khuyên. Trước hết, mỗi người cần xem tiền là công cụ giúp đạt được mục tiêu, chứ không phải là nguồn gây stress. Tiếp theo, việc xác định nguồn gốc của nỗi lo lắng về tiền bạc và thay đổi góc nhìn về tài chính là rất quan trọng. Người mắc chứng rối loạn tiền bạc cũng cần cẩn thận với thông tin trên mạng xã hội, đánh giá thực trạng tài chính cá nhân một cách chính xác, và học cách biết ơn những gì mình đang có.
Bên cạnh đó, việc bình thường hóa các cuộc trò chuyện về tiền bạc và tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia trị liệu hoặc cố vấn tài chính cũng là những cách giúp giải quyết chứng rối loạn tiền bạc hiệu quả. Bằng cách xóa bỏ sớm các “điểm mù” về tài chính và quản lý tài chính một cách thông minh, mỗi người có thể giảm thiểu cảm giác bất an về tiền bạc và cải thiện chất lượng cuộc sống.
